ZNIESIENIE IMMUNITETÓW • Polityka to zajęcie wyjątkowo obciążone ryzykiem. W dawnych czasach, gdy parlamenty były dopiero raczkującymi inicjatywami, władca nie raz zagrażał posłom, mógł ich zamknąć w lochach czy skazać na śmierć pod byle pretekstem. W późniejszych czasach, np. w dobie totalitaryzmu XX wieku, politycy bywali prześladowani, zamykani w więzieniach, lub podstępnie mordowani przez faszystów albo komunistów. Lecz te czasy minęły, żyjemy przecież w XXI wieku, kiedy rządzą w miarę cywilizowane reguły walki politycznej, gdzie bój toczy się na słowa, a nie na miecze.

Z wymienionych wcześniej powodów wprowadzono immunitety, czyli wyłączenie pewnej osoby (posła) spod niektórych, ściśle określonych przepisów prawa. W efekcie politycy, ale też sędziowie i prokuratorzy nie mogą być pociągani do odpowiedzialności karnej za działania wynikające bezpośrednio z pełnionych przez nich funkcji. W efekcie posłów (bo to oni korzystają najczęściej z tego typu przywileju) nie da się w trakcie sprawowania przez nich mandatu pociągnąć do odpowiedzialności karnej. Można to zrobić tylko wtedy, gdy sejm zdecyduje się uchylić delikwentowi immunitet, lub kiedy rzeczony poseł sam się go zrzeknie.

Potencjalnie instytucją do sądzenia posłów jest Trybunał Stanu, ale, jak wiemy, jest to instytucja fasadowa i nieużywana. W przypadku posłów zawodowych, którzy są wybierani na kolejne kadencje – może być tak, że przez kilkanaście lat niemożliwe jest pociągnięcie ich do odpowiedzialności.

Na dzień dzisiejszy poseł jest bezkarny przykładowo:
• Gdy przekroczy prędkość na drodze.
• Jeśli jest podejrzany o przestępstwo, np. łapówkarstwo.
• Gdy użyje bezpodstawnie przeciw komuś siły fizycznej.

Obecnie immunitet, który niegdyś miał chronić parlamentarzystów przed naciskami innych organów władzy, który miał chronić przed bezprawnym zamykaniem polityków opozycji w więzieniach, zmienił się w instytucję, która gwarantuje bezkarność.

Należy dokonać rzeczowej oceny tej instytucji, takiej, że jest już ona nie tyle niepotrzebna, co szkodliwa i niesprawiedliwa. Nikt nie może być bezkarnym tylko z racji tego, że jest posłem. To niezależna prokuratura musi udowodnić, że ten człowiek jest odpowiedzialny za jakieś przestępstwo, a następnie niezależny sąd może go skazać jak każdego obywatela, oczywiście z zachowaniem prawa do odwołania w wyższej instancji. Najlepiej byłoby, gdyby dodatkowo taki oskarżany poseł automatycznie tracił swój mandat. Nie oznacza to natomiast zniesienia immunitetów dla sędziów i prokuratorów – tutaj ta instytucja jest niezbędna, by wzmocnić niezależność tych organów.

Należy również przyjrzeć się pojęciu „ujęcia na gorącym uczynku”. Obecnie, w przypadku wielu różnych organów, kiedy polityk zostanie przyłapany na przestępstwie, może zostać natychmiastowo zwolniony z aresztu na żądanie przewodniczącego instytucji, której jest członkiem. Zdaniem KUKIZ15 jest to defekt w Konstytucji. Jeśli ktoś został przyłapany bezsprzecznie na popełnianiu przestępstwa, nie powinien mieć szansy zwolnienia tylko z racji tego, że pełni jakąś funkcję. Podobnie należy całkowicie zlikwidować immunitet dla posłów i senatorów.

AUTOR TEKSTU:
Michał Sawicki • K15 Warszawa 🇵🇱

UKŁAD WIZUALNY:
Tomasz Idaszek • K15 Wrocław 🇵🇱