REFORMA ROLNA • Rolnictwo jest jednym z najistotniejszych, a często niestety jednym z najbardziej niedocenianych, sektorów polskiej gospodarki. Od jakości konsumowanych produktów spożywczych zależy przecież nasze zdrowie i samopoczucie na co dzień. Zazwyczaj zabiegamy o należyte standardy opieki medycznej, dostępność nowoczesnych leków czy niskie koszty leczenia, ale zapominamy, że wielu chorobom i dolegliwościom można by zapobiec, gdybyśmy posiadali zdrową i naturalną żywność. Nie da się jednak zagwarantować powszechnej dostępności do dobrych produktów spożywczych bez odpowiedniej polityki rolnej należycie doceniającej pracę rolników i tworzącej dla nich szerokie możliwości rozwoju. Dlatego KUKIZ15 opracował Obywatelski Program Rolny, który zawiera całościową i długofalową wizję rozwoju polskiego sektora rolnego.

Program proponuje znaczącą zmianę, prowadzonej od ponad 20 lat, polskiej polityki rolnej, która doprowadziła do spadku ilości i znaczenia małych i średnich rodzinnych gospodarstw rolnych, niskiej jakości żywności, jak również dominacji kapitału zagranicznego w branży rolnej i przetwórczej. Żadna z dotychczasowych ekip rządzących nie zagwarantowała godnych warunków życia dla większości polskich rolników, ochrony jakości polskich gruntów uprawnych, czy należytego rozwoju regionów wiejskich. Sytuacja ekonomiczna polskich rolników wciąż jest jedną z najgorszych na tle sytuacji rolników innych krajów Unii Europejskiej. Polscy rolnicy nadal nie są traktowani na równi z rolnikami z wielu państw Unii Europejskiej. Dla przykładu, w 2015 roku unijne dopłaty w przeliczeniu na 1 hektar wynosiły raptem 86% średniej unijnej. Jeszcze gorzej wygląda sytuacja, gdy weźmie się pod uwagę wysokość dopłat w przeliczeniu na jednego rolnika. W 2016 i 2017 roku wartość ta była niższa jedynie w Chorwacji i Rumunii. Taka sytuacja nie może dłużej trwać i dlatego KUKIZ15 proponuje w swoim Obywatelskim Programie Rolnym nowe wytyczne polskiej polityki rolnej, które doprowadzą do radykalnej zmiany położenia polskiego rolnictwa.

W pierwszej kolejności należy na odpowiednim poziomie ustawowym ustanowić rolnictwo jednym ze strategicznych działów gospodarki. Branża rolna dostarcza produktów żywnościowych dla całego społeczeństwa i tym samym gwarantuje suwerenność żywnościową dla całej Polski. Rolnictwo nie może być zatem obszarem pozostawionym wyłącznie grze sił wolnego rynku, lecz musi być należycie chronione przez organy władzy państwowej. Główną rolę odgrywać mają małe i średnie gospodarstwa rolne, które dominują w polskim sektorze rolnym i które gwarantują dostarczanie żywności wysokiej jakości oraz ochronę środowiska naturalnego. Nie jest prawdą, że nowoczesne rolnictwo musi opierać się na wielkoobszarowych gospodarstwach rolnych. Dla przykładu, we Włoszech rozdrobnienie własności upraw rolnych jest większe niż w Polsce, a dochody rolników włoskich nieporównanie wyższe niż rolników polskich. Nie jest też prawdą, że Polska musi bez namysłu podporządkowywać się unijnej Wspólnej Polityce Rolnej. Przykłady wielu krajów Unii Europejskiej pokazują, że jest możliwa należyta ochrona krajowego rolnictwa i jakości wytwarzanej żywności bez popadania w konflikt z wytycznymi unijnej polityki. Bardzo wiele zależy od decyzji podejmowanych w Polsce oraz stanowiska polskiego rządu.

Obywatelski Program Rolny – KUKIZ15 zakłada ponadto przywrócenie tradycyjnej roli rolnika jako jednocześnie wytwórcy surowców rolnych, jak i ich przetwórcy. Należy stworzyć odpowiednie mechanizmy prawne pozwalające rolnikom na wytwarzanie produktów żywnościowych i następnie ich szeroką sprzedaż. Taka żywność, zdrowa i ekologiczna, ma obecnie przed sobą olbrzymi potencjał rozwoju. W związku z tym potrzebne jest również wprowadzenie odpowiedniego narodowego systemu certyfikacji potwierdzającego, że dany produkt został wytworzony metodami tradycyjnymi zgodnie z najwyższymi standardami jakości oraz bez użycia organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO). Zintegrować należy także system instytucji kontrolujących jakość żywności. Obecna sytuacja, w której aż pięć instytucji zajmuje się kontrolą (Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcja Handlowa), nie jest normalna i prowadzi do zbędnego obciążenia sektora rolniczego nadmierną „papierologią” i biurokracją. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest powierzenie kontroli całego łańcucha żywności jednej agencji (tzw. kontrola „od pola do stołu”). Obywatelski Program Rolny – KUKIZ15 stawia też na stworzenie ram prawnych stwarzających możliwości współpracy i kooperacji między rolnikami, konsumentami, przetwórcami i handlowcami. Odpowiednie podmioty, takie jak spółdzielnie, grupy producentów rolnych czy kooperatywy, mogą z powodzeniem stanowić alternatywę dla dominujących obecnie na rynku wielkich zakładów przetwórczych czy sieci handlowych stosujących często wobec mniejszych gospodarstw „politykę siły” i praktykę dyktatu cenowego.

Polskie rolnictwo wymaga jeszcze, oprócz już zasygnalizowanych, wielu innych zmian oraz reform. Obywatelski Program Rolny – KUKIZ15 zawiera także szereg propozycji dotyczących tak potrzebnych kwestii jak wsparcie finansowe rolników (nowe linie kredytowe), doradztwo rolnicze, edukacja rolnicza, czy zwiększenie udziału polskich rolników w handlu i przetwórstwie surowców rolnych. Rozwiązania zawarte w Programie KUKIZ15 są w stanie znacząco odmienić sytuację polskich rolników, należycie dowartościować sektor rolny i obszary wiejskie, oraz zatrzymać obecny trend spadku znaczenia regionów wiejskich, które są przecież kluczowe dla zdrowia i dobrobytu całego polskiego społeczeństwa.

Więcej informacji, w tym wniesione projekty ustaw oraz przegląd sejmowej aktywności posłów KUKIZ15, znajdziesz w pełnej broszurze Obywatelskiego Programu Rolnego – KUKIZ15 dostępnej w Internecie na stronie Sachajko.pl

TEKST: Jarosław Sachajko • KUKIZ15
UKŁAD WIZUALNY: Tomasz Idaszek • KUKIZ15