SYSTEM PREZYDENCKI • Jest to system rządów i zarazem kolejny system, który KUKIZ15 chce wprowadzić zamiast parlamentarno-gabinetowego. Polega na jednolitości władzy wykonawczej w osobie Prezydenta/Głowy państwa. Nie należy utożsamiać tego systemu z kanclerskim czy Westminsterskim, mimo identycznej koncentracji władzy. Zasadnicza różnica jest w procesie wyboru. Prezydent i jego rząd jest wybierany w sposób bezpośredni w powszechnych wyborach, tymczasem w innych systemach wybór rządu ma charakter pośredni. Najpierw wybiera się parlament, który wyłania dopiero w drodze układów/koalicji/umów premiera i rząd.

Prezydent zawsze jest wybierany bezwzględną większością głosów, ma największy mandat społeczny jaki można uzyskać w wyborach, w przeciwieństwie do obecnego, gdzie władzę może przejąć mniejszość (Vide 37% PiS w wyborach i samodzielna Większość).

System Prezydencki ma różne wariacje, w których prezydent ma różne uprawnienia. Od modelu amerykańskiego, gdzie prezydent, choć przy pełnej kontroli władzy wykonawczej, nie ma prawa do inicjatywy ustawodawczej i wzajemnie kontroluje się z władzą ustawodawczą i sądowniczą, po model francuski, gdzie może wydawać dekrety z mocą ustawy, czy rozwiązać w dowolnej chwili parlament. KUKIZ15 stoi przy stanowisku rzeczywistego trójpodziału władz, wobec tego Prezydent RP w naszej wizji wyłącznie wykonywałby zadania wyłącznie związane z władzą wykonawczą.

W obecnym rozwiązaniu ustrojowym Prezydent RP, mimo wielkiego mandatu społecznego z wyborów, ma względnie niewiele samodzielnych prerogatyw i w gruncie rzeczy nie ma zbyt wielkich narzędzi wpływu na państwo. Do tego kompetencje dublują się w przypadku dzielenia władzy wykonawczej z premierem i rządem. W efekcie mamy do czynienia z sytuacjami, np. gdy prezydent i rząd są z różnych opcji politycznych, i następuje walka o krzesło przy stole czy miejsce w samolocie, co realnie sprowadza się do tego, kto ma reprezentować Polskę na forum Unii Europejskiej.

KUKIZ15 widzi wady obecnego systemu, w którym wszechwładzę ma parlament i wykorzystuje swoją dominującą rolę do podporządkowywania sobie pozostałych władz. W efekcie rządzący zamiast być wybierani przez obywateli, są pod pełną kontrolą lidera partii rządzącej wybieranego przez członków partii a nie wszystkich Polaków. W systemie prezydenckim jest odwrotnie, najczęściej to wybrany w wyborach Prezydent staje się liderem ugrupowania, które reprezentował. Rzeczywista władza pozostaje dzięki temu w rękach wszystkich Polaków.

Ważna jest również realizacja zasady trójpodziału władzy. Obecnie posłowie są jednocześnie ministrami, sami sobie udzielają wotum zaufania, sami siebie konstytucyjnie kontrolują. Rząd i parlament są od siebie całkowicie uzależnione i często powiązane personalnie. Nie ma to nic wspólnego z klasycznym trójpodziałem władzy, który miał chronić ludzi przed dyktatem jednego człowieka czy ugrupowania. System prezydencki jest realizacją zasady, która chroni od tego typu sytuacji.

AUTOR TEKSTU:
Michał Sawicki • K15 Warszawa 🇵🇱

UKŁAD WIZUALNY:
Tomasz Idaszek • K15 Wrocław 🇵🇱